Pierogi w kosmosie
Po raz pierwszy w historii kosmicznej kuchni, astronauta projektowy ESA Sławosz Uznański-Wiśniewski zabierze na Międzynarodową Stację Kosmiczną tradycyjne polskie pierogi, podczas nadchodzącej misji Axiom 4.
Sławosz wniesie w przestrzeń kosmiczną smak domu dzięki specjalnemu menu stworzonemu wspólnie z szefem kuchni i rodzinną firmą z Polski. W menu znajdą się m.in. pierogi z kapustą i grzybami, zupa pomidorowa z makaronem, polskie leczo z kaszą gryczaną oraz jabłkowa kruszonka na deser.
Smak Polski w kosmosie
Żywność dostarczana na Międzynarodową Stację Kosmiczną musi być lekka, nie kruszyć się i być możliwa do przechowywania przez co najmniej 24 miesiące.
Większość kosmicznego menu składa się z puszkowanych lub liofilizowanych posiłków w plastikowych opakowaniach. Świeże owoce i warzywa są luksusem, dostępnym tylko wtedy, gdy statek kosmiczny przylatuje z nowymi zapasami.
Bonusowa żywność przeznaczona dla konkretnych członków załogi stanowi około 10 procent ich menu. Astronauci twierdzą, że to dodatkowe jedzenie urozmaica ich dania, poprawia ich samopoczucie psychiczne i pomaga im nawiązać więź z załogą na orbicie.
„Chciałem mieć prawdziwie polskie menu, którym mógłbym dzielić się z innymi astronautami. Jedzenie daje komfort psychiczny i od razu pomyślałem, że warto zabrać polskie przysmaki na orbitę” - mówi Sławosz.
Wyzwanie pierogowe
Pierogi są częścią polskiej kuchni od XIII wieku. Pierogi z kapustą i grzybami pozostają podstawą polskiej kuchni domowej i istotną częścią uroczystości wigilijnych.
„Kiedy dowiedziałem się o możliwości wyboru mojego bonusowego menu, pierogi zawsze były na szczycie mojej listy! Lubię je robić sam” - wyjaśnia Sławosz.
Polski astronauta, który podczas misji Ignis przeprowadzi kilkanaście eksperymentów technologicznych i naukowych, spotkał się z nieoczekiwanym wyzwaniem w postaci swoich ulubionych pierogów.
„Pierwsze partie ciągle pękały! Nie chodziło tylko o gotowanie, ale także o proces technologiczny. Trochę czasu zajęło nam opanowanie liofilizacji, usuwanie wilgoci z farszu przez ciasto i pozbywanie się wody pozostałej po nawodnieniu” - przyznaje.
Liofilizacja to długi proces, który całkowicie usuwa wodę z żywności, zachowując jej właściwości i strukturę przez lata.
Sławosz współpracował z polską firmą rodzinną LYOFOOD, małą firmą z ponad trzydziestoletnim doświadczeniem w technologii liofilizacji, która pomogła znaleźć rozwiązanie dla pierogów do przygotowania na Stacji Kosmicznej.
Znany polski szef kuchni i restaurator Mateusz Gessler stworzył trzy główne dania, a deser z kruszonką jabłkową jest częścią menu LYOFOOD.
Menu Ignis
- Pierogi z kapustą i grzybami
- Zupa pomidorowa z makaronem
- Polski gulasz leczo z kaszą gryczaną
- Kruszonka jabłkowa
Jedzenie w kosmosie
Mikrograwitacja ma wpływ na gęstość kości, napięcie mięśni i składniki odżywcze, dlatego ważne jest, aby dieta Sławosza zawierała paliwo, którego potrzebuje.
Kosmiczne menu astronauty obejmuje szereg produktów spożywczych zaprojektowanych w celu spełnienia wymagań żywieniowych i operacyjnych na pokładzie. Zespoły na ziemi zaczynają wybierać posiłki z wielomiesięcznym wyprzedzeniem, ponieważ żywność musi zostać wysłana do laboratorium w celu przeprowadzenia testów bezpieczeństwa i wartości odżywczych po liofilizacji, termostabilizacji lub pakowaniu próżniowym.
Przed startem misji Ignis, Sławosz uczestniczył w kilku kosmicznych sesjach degustacyjnych i oceniał jedzenie oraz napoje. Pomogło to określić, jakie potrawy będą wchodziły w skład podstawowego zaopatrzenia w żywność podczas całej misji.